Talas Mevlana mahallesi meydanı,

Kayseri 2020  |  Selim Atak, Cansen Molva

​

Talas ilçesini incelediğimizde, tarihsel gelişimi boyunca alınan kentsel planlama kararları nedeni ile mahalleleri arasında oluşan farklı yapı tipolojilerine ve kamusal alanlara rastlamaktayız. Bu değişim dönemin konut gereksinimleri, yapı teknikleri ve ekonomik sebepler ile açıklanabilir. Talas ilçesinin tarihine kıyasla yakın dönem merkezinden yeni kurulan mahallelerine doğru kamusal alanları analiz ettiğimizde sokak/meydan düzeninin ve kullanımının değiştiğini ve son dönemde birincil kullanıcı olan insanın ikinci planda bırakıldığını görmekteyiz. Bu değişim doğrultusunda zaman içerisinde oluşmuş kentsel hafızanın belirli kırılmalara ve farklı tanımlara sahip olduğunu söyleyebiliriz. 

 

Kısaca yeni sayılabilecek ve aynı planlama esasları ile gelişmeye devam eden Mevlana mahallesi, Talas’ın diğer merkez mahalleleri ile herhangi bir bağlantısı olmayan, tarihi dokunun yakınında kurulu, herhangi bir mahalle olarak tanımlayabiliriz. Bu değerlendirme sonucunda proje alanını, kentlinin ortak belleğinde ilçenin geçmişi ile bağlantısı bulunmayan bir noktada konumlandırırsak, tarihi referanslar aramak tarihe ve gelişim sürecine karşı çıkmak ve aslına var olmayanı üretmek olacaktır.
 
Geliştirilen proje tarihle bağlantı kurmaz, var olanın, oluşturulmuş mimari diline aynı şekilde cevap verir. Mahalleye, güçlü ve insanı ezen karakteristik özelliğini veren binalar arasında kalan proje alanına önerilecek yeni tasarım, var olan kadar agresif olmalıdır. Bu şekilde tasarlanacak yeni parkın ve meydanın kendi kimliğini oluşturması ve herhangi bir park olarak değil, Mevlana mahallesi merkez parkı olarak anılması hedeflenmiştir.

Yerleşim Planı: Yeşil alanların kullanılır olması ve aynı zamanda aralarında bir hiyerarşi kurmak amacı ile park durgu, hareketli ve engelleyici olarak 3’e bölünmüştür.

 

Geliştirilen proje parka yeni kimliğini mimari elemanlar ile verir. Tasarlanan yarı açık ve kapalı mekanlar, parkı ve açık alanları tanımlar. Yarı açık ve kapalı mekanların birlikte bulunduğu doğrusal bina parkın merkezini tanımlayan yarı açık dairesel yapının arkasında proje alanı boyunca uzanır. Bu süreklilik ile bir tekbiçimlik oluşturup merkezi vurgulanması planlanmıştır.

 

Gerekli ulaşım aksları en az miktara indirilmiş ve insan hareketinin çoğu zaman lineer olmadığı göz önünde bulundurularak merkezde geniş bir döşeli alan düşünülmüştür. Tasarlanan alan bir koridor gibi kullanılmayı değil kamusal bir mekan olarak algılanmayı hedefler. Bu doğrultuda sert ve yarı sert zemin uygulamaları ile hareketin hızı kontrol edilmeye çalışılmıştır.

 

Doğrusal kütle: Bina, halihazırda bulunan istinat duvarlarını takip eder şekilde konumlandırılmıştır. Zemin düzleminde oluşturulan yarı açık mekan kütle boyunca uzanır ve farklı kesitlere sahiptir. Kütlenin tekil formu içerisinde çeşitli hacimsel boşluklar tasarlanarak tekrar eden mekanlardan kaçınılmıştır. Bina var olan işlevlerin yanı sıra kentlinin farklı konularda eğitim alabileceği derslikler ve atölyeler ile zenginleştirilmiştir. Belediyenin verebileceği bu hizmet sonucunda çıkacak ürünlerin sergilenebileceği kapalı ve açık sergi alanları eklenmiştir.

Dairesel yapı: Planlanan dairesel kütle bir üst örtü olarak hizmet verir. Altında kalan sert zeminde kentlinin kullanabileceği donatıları gölgeler ve aynı zamanda parkın merkezini çerçeveler. Park merkezinin kullanıcıları kentten soyutlayacak bir kaçış mekanı olması planlanmıştır.
 

.